De Vandaelenstraat, die over de grens met Wakken in het zuidwesten loopt, is weliswaar één van de kortste straatjes van Markegem, maar er kan wel het een en het ander over verteld worden.
Indertijd was de huidige Vandaelenstraat simpelweg een stukje van de Straete van Wacken naer de Stede van Thielt. Als je toen van Wakken naar Tielt wou, moest je
- eerst aan de Trog naar rechts de richting van Markegem volgen,
- vervolgens (aan het cabaret het Meulentien) links inslaan en de huidige Vandaelenstraat nemen,
- en dan even rechts en dan weer links zwenken.
De tijden verhaastten evenwel en alles moest sneller. Omstreeks 1788 werd een coupure gemaakt zoals we die tegenwoordig kennen en kon heel wat bochtenwerk op het traject Wakken-Tielt vermeden worden. En zo werd dat stukje weg ineens verkeersluw.
Vroegere benamingen van deze straat waren voor het noordelijk stuk de strate voor de smesse (1541) en voor het zuidelijk stuk Meulenstraatje (naar de taverne) en het Pesynstraetje (1541, 1572) en Persijnstraete (1730 en op de kaart van Van Gorkum).
Pieter-Francies Vandaele, naar wie de straat dan later is genoemd, werd geboren in Wontergem in 1783. Op 8 mei 1816 om 7 uur ‘s morgens trouwde hij met de Markegemse Constantia Opsomer (*) en hij ging er ook wonen. Ik beeld me in dat het bruidspaar een stomende huwelijksnacht beleefd heeft want reeds op 3 februari 1817 werd hun dochter Natalie geboren. Maar het geluk van het paar was slechts van korte duur. Reeds op 18 augustus 1819 sterft de 30-jarige Constance. Later werd Pieter-Francies nog raadslid in het eerste Belgische gemeentebestuur onder burgemeester Pieter-Franciscus Van Melle en voorzitter van het kerkbestuur.
Pieter-Francies pachtte een hoeve van Gentenaar Petrus De Contreras ter hoogte van het huidig adres Brouwerijstraat 31. Bij het opstellen van de Atlas der Buurtwegen in 1843 moest er een naam gevonden worden voor de straat (**). De inspiratie was er misschien niet en de straat werd dan maar genoemd naar de voorname ingezetene Pieter-Francies Vandaele die daar woonde.
Pieter-Francies stierf op 4 maart 1864 om 6 uur ‘s avonds in zijn woning. Hij werd 81 jaar.
(*) De moeder van Pieter-Francies was Barbara Theresia Opsomer. Nog geen verwantschap gevonden met zijn vrouw Constance Opsomer.
(**) Op een bepaald moment is de straatnaam daar veranderd van Vandaelenstraat naar Brouwerijstraat blijkbaar.
Referenties
- Dorpsgeschiedenis p. 47
- Als straten gaan… praten p. 79